W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi sposobów zaskarżania wyroków, bądź też możliwościami działania w postępowaniu wykonawczym (po uprawomocnieniu się wyroku) spróbuje przybliżyć Państwu tą problematykę. Będzie ona podzielona na dwie części. W pierwszej części zajmiemy się postępowaniem w sprawach o wykroczenia.
I Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
1. Wyrok Sądu I instancji (nieprawomocny):
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia przewiduje 4 tryby postępowania: postępowanie zwyczajne, postępowanie przyśpieszone, postępowanie nakazowe i postępowanie mandatowe. Jako że postępowanie mandatowe omawiane było już wcześniej, zajmiemy się orzeczeniami kończącymi pozostałe tryby postępowania.
a) postępowanie zwyczajne.
W toku postępowania zwyczajnego sąd orzeka wyrokiem. Wyrok ten jest ogłaszany ustnie. Obwinionemu przysługuje prawo do wniesienia wniosku o uzasadnienie tego wyroku w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku do sądu, który wydał wyrok. Wniosek o uzasadnienie wyroku należy sporządzić według następującego wzoru:
Miejscowość, dnia ………… 20….. roku
Sąd Rejonowy
adres
Dane obwinionego
Sygnatura akt
Wniosek
o sporządzenie pisemnego uzasadnienia
Działając w imieniu własnym na podstawie art. 422 § 1 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w. wnoszę o:
1. sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku wydanego w dniu ……….. 20….roku przez Sąd……. w sprawie o sygn. akt……… (w całości – gdy nie zgadzamy się z całym wyrokiem; w części dotyczącej czynu……. – w przypadku gdy nie zgadzamy się z wyrokiem w zakresie skazania za dany czyn, a w pozostałym zakresie zgadzamy się z wyrokiem; w części dotyczącej orzeczenia o karze lub/i środkach karnych – w przypadku gdy nie kwestionujemy winy, ale nie zgadzamy się z karą lub/i środkiem karnym);
2. doręczenie na adres obwinionego odpisu w/w wyroku wraz z uzasadnieniem.
Podpis obwinionego
W przypadku otrzymania żądanego wyroku wraz z uzasadnieniem proszę pamiętać, iż w postępowaniu w sprawach o wykroczenia termin do wniesienia apelacji wynosi 7 dni od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem.
b) postępowanie przyśpieszone.
Wniosek o uzasadnienie wyroku składa się ustnie do protokołu rozprawy bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku. Termin do wniesienia apelacji wynosi 3 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem.
Z uwagi na rygory występujące w postępowaniu przyśpieszonym, by rozprawa była rozpoznawana w trybie zwyczajnym należy zgłosić wniosek dowodowy np. o przesłuchanie w charakterze świadka osoby, która miałaby istotne informacje dotyczące przedmiotowej sprawy.
c) postępowanie nakazowe.
Sąd na posiedzeniu bez udziału obwinionego może wydać wyrok w sytuacjach przewidzianych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Obwiniony, który nie zgadza się z wyrokiem nakazowym, powinien w terminie 7 dni od dnia doręczenia tego wyroku wnieść sprzeciw do sądu, który wydał wyrok według następującego wzoru:
Miejscowość, dnia ………… 20….. roku
Sąd Rejonowy
adres
Dane obwinionego
Sygnatura akt
SPRZECIW
od wyroku nakazowego
Działając w imieniu własnym na podstawie art. 506 § 1 k.p.k. w zw. z art. 94 § 1 k.p.w. wnoszę sprzeciw od:
wyroku nakazowego wydanego przez Sąd ……….. w dniu …….. 20…… roku w sprawie prowadzonej pod sygn. akt ………
Podpis obwinionego
Po wniesieniu sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc, a sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.
Przypominam, iż samodzielne prowadzenie obrony w sprawach o wykroczenia może doprowadzić do sytuacji, w której adwokat nie będzie w stanie pomóc, albo znacznie ograniczy się jego pole manewru, w przypadku jego zgłoszenia do sprawy w charakterze obrońcy obwinionego. Dlatego też proszę zawsze korzystać z pomocy adwokata w toku postępowania o wykroczenia, czy to w formie konsultacji prawnych, czy też jako obrońcy obwinionego.
Pamiętaj!!!
Karalność wykroczenia ustaje po upływie roku od jego popełnienia, a w przypadku gdy zostanie w tym okresie wszczęte postępowanie, to po upływie 2 lat. W takich przypadkach następuje umorzenie postępowania.
2. Wyrok prawomocny.
W przypadku, gdy wyrok skazujący staje się prawomocny, to wobec skazanego można orzec następujące kary lub/i środki karne (w zależności od popełnionego wykroczenia). Ze względu na problematykę poruszane będą jedynie niektóre kary i środki karne.
Karami przewidzianymi w Kodeksie wykroczeń są:
a) areszt (od 5 do 30 dni);
b) ograniczenie wolności (1 miesiąc);
c) grzywna (w wysokości od 20 do 5000 złotych);
d) nagana.
Środkami karnym przewidzianymi w Kodeksie wykroczeń są:
e) zakaz prowadzenia pojazdów (od 6 miesięcy do 3 lat);
f) przepadek przedmiotów;
g) nawiązka;
h) obowiązek naprawienia szkody;
i) podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób;
Z uwagi na przedmiot niniejszego opracowania uwzględniony zostanie również środek karny zawarty w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych:
j) zakaz wstępu na imprezę masową (od 2 do 6 lat).
a) areszt
W przypadku skazania na karę aresztu, skazany może złożyć wniosek o warunkowe zawieszenie wykonania kary aresztu. Powodami, dla których może zostać udzielone warunkowe zawieszenie wykonania kary aresztu są m.in.: zachowanie sprawcy po popełnieniu wykroczenia, jego dotychczasowa postawa, sytuacja majątkowa i rodzinna; czyli te wszystkie okoliczności, które wpływają na pozytywne rokowania odnośnie postawy sprawcy. Warunkowe zawieszenie wykonania kary aresztu orzeka się na okres próby od 6 miesięcy do 1 roku, a okres ten biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Jeżeli w okresie próby i w ciągu 2 miesięcy nie zarządzono wykonania kary, to ukaranie uważa się za niebyłe.
c) grzywna
Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna. albo z okoliczności sprawy wynika, że byłaby bezskuteczna to sąd może zamienić karę grzywny na pracę społecznie użyteczną. Praca ta trwa najkrócej tydzień, a najdłużej 2 miesiące.
Istnieje również możliwość rozłożenia na raty zasadzonej grzywny. Sąd co do zasady rozkłada grzywnę na raty na okres do 1 roku, a w szczególnych przypadkach nawet na okres do lat 3.
e) zakaz prowadzenia pojazdów
Tu w przeciwieństwie do środka karnego przewidzianego w Kodeksie karnym nie można ubiegać się o skrócenie okresu jego obowiązywania, ale warto zwrócić uwagę, iż w przypadku jazdy po użyciu alkoholu (zawartość alkoholu we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ lub obecność alkoholu w wydychanym powietrzu od 0,1 kg do 0,25 mg w 1 dm3), mamy realną możliwość wywalczenia środka karnego w wymiarze do 12 miesięcy, a z uwagi na treść art. 49 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o kierujących pojazdami, spowoduje to, iż nie będziemy zmuszeni do ponownego sprawdzenia swoich kwalifikacji w trakcie egzaminu państwowego.
g) nawiązka
W przypadku orzeczenia nawiązki na rzecz Skarbu Państwa, bądź na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej podobnie jak w przypadku grzywny istnieje również możliwość rozłożenia na raty zasądzonej grzywny. Sąd, co do zasady, rozkłada nawiązkę na raty na okres do 1 roku, a w szczególnych przypadkach nawet na okres do lat 3.
j) zakaz wstępu na imprezę masową.
Na podstawie art. 65a ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych skazany po odbyciu połowy okresu, na który orzeczono środek karny, nie krócej niż po roku, może ubiegać się o uznanie środka karnego za wykonany, co skutkuje skróceniem okresu, na który orzeczono środek karny w postaci zakazu wstępu na imprezę masową. Warunkiem koniecznym jest przestrzeganie porządku prawnego przez skazanego.
Koszty sądowe, podobnie jak grzywna mogą zostać rozłożone na raty. Zasadą jest rozłożenie kosztów sądowych na raty na okres do 1 roku, a w szczególnych przypadkach nawet na okres do 3 lat.
W Krajowym Rejestrze Karnym gromadzi się dane o osobach prawomocnie skazanych za wykroczenia tylko na karę aresztu.
